Ali Ekber Dihhoda

Ali Ekber Dihhoda ((Farsça: علی‌اکبر دهخدا, d. 1879, Tahran - ö. 9 Mart 1956, Tahran), İranlı dil bilgini.

Yaşamı

Babası Han Baba Han aslen Kazvinli’dir.[1] Önce medrese öğrenimi gördü. Ardından, o yıllarda yeni açılmış olan Tahran Siyasal Bilimler Fakültesi'ne girdi. Bu arada Fransızca öğrenmeye başladı. İran'ın Balkan ülkeleri elçisi Gıfari ile birlikte 1903'te Avrupa'ya gitti. Daha çok Viyana'da olmak üzere, iki yıldan fazla Avrupa'da kaldı. Ekim 1906'da meşrutiyetin ilan edilmesi üzerine İran'a döndü. Sur-i İsrafil adlı gazetede yazdığı makalelerinde ince hicivleriyle istibdadı acımasızca eleştirdi. Bu yazılarıyla modern İran hiciv ve eleştirisinin öncüsü oldu. Muhammed Ali Şah başa geçince (1907) Dihhoda özgürlükçü birkaç kişiyle birlikte Avrupa'ya sürgüne gönderildi. Önce Paris'e, daha sonra İsviçre'ye gitti. Yverdon'da Sur-i İsrafil'i üç sayı daha çıkardı (1909). Daha sonra İstanbul'a giden Dihhoda, orada da Surûş adlı Farsça bir dergi yayımladı. Muhammed Ali Şah tahttan indirildiğinde (1909) milletvekili seçilerek İran'a döndü.

I. Dünya Savaşı yıllarını sessiz geçiren Dihhoda savaştan sonra Tahran'a gitti ve siyaseti bırakarak kendini bütünüyle bilimsel çalışmalara verdi. Bir süre kültür ve adalet bakanlıklarında görev yaptı. Bir süre de Hukuk ve Siyasal Bilimler fakültelerinin dekanlığını üstlendi (1941). Ölümüne değin bilimsel çalışmalarını sürdürdü. Makaleleri ve çevirileri dışında, Farsçadaki atasözleri ve deyimleri edebi metinlerden seçilmiş örneklerle veren Emsal u Hikem (1929-31, 4 cilt) ve büyük ansiklopedik sözlük olan 190 fasiküllük Lugatname-i Dihhoda (1946-76) en önemli yapıtlarıdır. Lugatname-i Dihhoda Fars dilinin en büyük edebi kitaplarından birisidir.

Ölümünden hemen sonra şiirlerini Muhammed Muin Mecmua-yı Eşar-ı Dihhoda (1955) adıyla yayımladı.

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.