Adıgece Mevlid
Adıgece Mevlid, (Şapsığca Adıgabze Meulıd/Адыгабзэ мэулыд), Süleyman Çelebi'nin 15. asırda yazdığı tasavvur Mevlit'i Vesiletün Necat (Kurtuluş Vesilesi), Düzceli Abdurrahman Efendi, H.Zekeriya Efendi ve Yusuf Efendi tarafından 1906 yılında Adıgeceye çevrilerek İstanbul'da yayınlandığı eser. Diaspora Çerkesleri arasında yaygın yazı dili olan Şapsığca kaleme alınmıştır.[1]
Adıgece Mevlid, Mevlid'in Türkçesine bağlı kalmakla birlikte, çeviriye Adıge dilinin özelliğine uygun bazı özgün yorumlar da eklenmiştir. Adıgece Mevlid 1950'lere kadar Türkiye'nin bazı Adıge köylerinde halk arasında okunmuş, köylerdeki özel Kur'an öğretimi sırasında kız ve erkek öğrencilere de öğretilmiştir. Yapıt, 2000 yılında Nawko Abdullah tarafından Latin yazılışı da eklenerek, İstanbul'da "Adige Mevlid" adıyla yeniden yayınlanmıştır.[1]
Edebi yapısı
"Failatün, Failatün, Failün" aruz vezni ile yazılan ve uzun süre kendine özgü bir Adıge makamı ile, son zamanlarda daha çok kadınlar arasında okunan Adıgece Mevlid, geçtiğimiz yıllarda İstanbul'un tanınmış mevlithanlarından Balıkesir ili Susurluk ilçesi Demirkapı köyünden Adıge folkloru derlemecisi de olan Hafız Fahrettin Abatay (Guser) (d.1934)[2] tarafından Türkçe makama da uyarlanıp seslendirilmiş, kaset ve CD haline getirilmiştir. Halen,yılda birer kez Çanakkale ili Biga ilçesi Hacıköy ile Kocaeli ili Merkez ilçesi Uzuntarla köyünde, kitlesel bir katılım ile Adıgece Mevlid okunmakta, ayrıca özel toplantı ve daha başka anmalarda Türk makamıyla okunmaktadır.