Afganistan hükümdarları listesi

18. yüzyıldan önce bugünkü Afganistan toprakları bölünmüş durumdaydı ve büyük kısmı Delhi Sultanlığı tarafından yönetiliyordu. Batıdaki Herat bölgesi İran'daki Safevî Devleti'nin, kuzeydeki Mezar-ı Şerif bölgesi ise Buhara Hanlığı'nın yönetimindeydi. Güneydeki Kandahar bölgesi ise Safevilerle Babür İmparatorluğu (Hint-Türk İmparatorluğu) arasında el değiştiriyordu. İki tarafın baskısı altında yaşayan Afganların (Paştunlar) bağımsızlık girişimleri bastırıldı.

18. yüzyıl başında Babür İmparatorluğu'nun gerilemesi ve Safevilerin zayıflaması, kaynaşan Afgan aşiretlerinin yeniden özgürlüklerine kavuşmalarını ve modern Afganistan'ın kurulmasını sağladı. Bunun ilk belirtisi Gılzeyler aşiretinin reisi Mir Veys'in ayaklanarak, bağımsızlığını ilan etmesi (1707) oldu. Ama Gılzeyler'e karşı ulusal bir hareket başlatan İran hükümdarı Nadir Şah, 1738'de Kandahar ve Kabil'i ele geçirdi. Nadir Şah, 1747'de öldürülünce, subaylarından Ahmet Han (Abdaliler aşiretinden), kendisini Kandahar'da kral ilan etti ve ilk bağımsız Afgan hükümdarı olan Dürrani hanedanını kurdu. Dürrani Hanedanı'ndan gelen Timur Şah'ın ölümünden (1793) sonra oğulları ve onlara bağlı aşiret resileri taht için birbirleriyle çatıştılar. Sonunda, 1818'de etkinlik gösteren Dost Muhammed Han, Kabil'de emir olarak tanındı (1839) ve Barakzeyler ya da Muhammedzeyler hanedanını kurdu.

1973'te, son kral Muhammed Zahir Şah'ın, yeğeni ve kayınbiraderi Serdar Muhammet Davut tarafından muhalefetin de desteklediği bir askeri darbeyle devrilmesiyle monarşi rejimi sona erdi.

Afgan Emirleri Listesi

Dürrani Hanedanı (1747-1842)

Sultan Portre Tahta geçişi Tahttan inişi
Ahmed Şah Dürrani 1747 1772
Timur Şah Dürrani 1772 1793
Zaman Şah Dürrani 1793 1801
Mahmud Şah Dürrani 1801 1803
Şüca Şah Dürrani 1803 1809
Mahmud Şah Dürrani 1809 1818
Ali Şah Dürrani 1818 1819
Eyüp Şah Dürrani 1819 1823
Şüca Şah Dürrani 1839 1842

Barakzey Hanedanı (1842-1973)

Sultan Portre Tahta geçişi Tahttan inişi
Dost Muhammed Han 1826 1839
Dost Muhammed Han 1842 1863
Şir Ali Han 1863 1866
Muhammed Afzal Han 1866 1867
Muhammed Azam Han 1867 1868
Şir Ali Han 1868 1879
Muhammed Yakup Han 1879 1879
Abdurrahman Han 1880 1901
Habibullah Han 1901 1919
Nasrullah Han 1919 1919
Emanullah Han 1919 1929
İnayatullah Han 1929 1929
Habibullah Kalakani
Barakzey Hanedanı'ndan değil
1929 1929
Muhammed Nadir Şah 1929 1933
Muhammed Zahir Şah 1933 1973

Ayrıca

This article is issued from Vikipedi - version of the 5/4/2014. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.